Ferrocenes เป็นกลุ่มของสารประกอบอินทรีย์โลหะที่มีสูตรทั่วไป C₅H₅)₂M, โดย M เป็นธาตุโลหะเช่นเหล็ก โครเมียม หรือนิคเกิล Ferrocenes ครั้งแรกถูกสังเคราะห์ขึ้นในปี 1951 โดย Sir Geoffrey Wilkinson และ Robert B. Woodward ซึ่งทำให้พวกเขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีในปี 1973 Ferrocenes เป็นสารที่น่าสนใจและมีประโยชน์อย่างมากเนื่องจากมีความ stable thermal, electrical conductivity ที่ดี และการออกซิไดซ์/รีดักซ์ที่เป็นเอกลักษณ์
โครงสร้างและคุณสมบัติของ Ferrocenes:
Ferrocene ประกอบด้วยวงแหวน cyclopentadienyl (Cp) สองวงที่พันธะกับอะตอมของโลหะตรงกลาง (M)
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
ความหนาแน่น | 1.38 g/cm³ |
จุดเดือด | 249 °C |
จุดหลอมเหลว | 172.5 °C |
Ferrocenes มีความเสถียรมากและทนต่ออุณหภูมิสูงได้ดี คุณสมบัติเหล่านี้เกิดจากพันธะระหว่างวงแหวน Cp และอะตอมของโลหะซึ่งเป็นพันธะ sigma ที่แข็งแรง
การประยุกต์ใช้ Ferrocenes:
Ferrocenes มีการใช้งานที่หลากหลายในอุตสาหกรรมต่าง ๆ รวมถึง:
-
ตัวเร่งปฏิกิริยา (Catalyst): Ferrocenes และอนุพันธ์ของมันถูกนำมาใช้เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาในปฏิกิริยาเคมีต่างๆ เช่น การโพลีเมอไรเซชัน, การไฮโดรจีเนชัน และการออกซิเดชัน
-
สารตั้งต้น (Precursors): Ferrocenes เป็นสารตั้งต้นที่สำคัญสำหรับการสังเคราะห์สารประกอบที่มีโลหะในโครงสร้าง
-
วัสดุอิเล็กทรอนิกส์: Ferrocenes ถูกนำมาใช้ในการผลิตวัสดุอิเล็กทรอนิกส์เช่น อุปกรณ์ OLEDs และเซลล์สุริยะเนื่องจากความสามารถในการนำไฟฟ้าและคุณสมบัติทางอ optique
-
เภสัชวิทยา (Pharmaceuticals): Ferrocenes มีศักยภาพในการถูกนำมาใช้ในยาและการรักษาโรคเนื่องจากความสามารถในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งและเชื้อแบคทีเรีย
-
เคมีวิเคราะห์ (Analytical chemistry): Ferrocenes และอนุพันธ์ของมันถูกนำมาใช้เป็นตัวบ่งชี้ (indicators) ในการวิเคราะห์เคมีเนื่องจากสามารถเปลี่ยนสีได้เมื่อทำปฏิกิริยากับสารบางชนิด
การผลิต Ferrocenes:
ferrocenes โดยทั่วไปจะถูกสังเคราะห์โดย 반응 ของ cyclopentadienyl anion (Cp⁻) กับเกลือโลหะ transition metal เช่น FeCl₂. กระบวนการนี้มักดำเนินการในตัวทำละลายอินทรีย์ เช่น THF หรือ diethyl ether:
2 Cp⁻ + Fe²⁺ → Fe(Cp)₂
Ferrocene ที่ถูกสังเคราะห์ขึ้นจะถูกทำให้บริสุทธิ์โดยการตกผลึกจากตัวทำละลาย
ข้อดีของ Ferrocenes:
- ความเสถียรทางความร้อนและเคมีสูง
- ความสามารถในการนำไฟฟ้า
- คุณสมบัติทางอ optique ที่น่าสนใจ
- สามารถสังเคราะห์อนุพันธ์ที่มีคุณสมบัติที่แตกต่างกันได้
- อัตราการสวิทช์ Redox สูง
ข้อเสียของ Ferrocenes:
- ค่อนข้างแพงเมื่อเทียบกับสารประกอบอินทรีย์ทั่วไป
- ความคงตัวในอากาศและความชื้นต่ำ
Ferrocene เป็นกลุ่มของสารประกอบอินทรีย์โลหะที่มีศักยภาพสูงสำหรับการใช้งานในหลากหลายสาขา ในอนาคต เราคาดว่าจะเห็น Ferrocenes และอนุพันธ์ถูกนำมาใช้ในเทคโนโลยีใหม่ๆ เช่น
- Nanotechnology: Ferrocenes สามารถนำมาใช้ในการสร้าง nanomaterials ที่มีคุณสมบัติพิเศษ
- Sensors: Ferrocenes มีศักยภาพในการถูกนำมาใช้ในการสร้างเซนเซอร์ที่ไวต่อสิ่งแวดล้อม
- Energy storage: Ferrocenes
อาจถูกนำมาใช้ในการพัฒนาวัสดุสำหรับการเก็บพลังงาน
Ferrocenes เป็นตัวอย่างของความสามารถในการผสมผสานคุณสมบัติของโลหะและอาร์แกนิกเข้าด้วยกัน เพื่อสร้างสารประกอบที่มีประโยชน์
โปรดทราบว่า Ferrocenes ไม่ได้เป็นยาปาฏิหาริย์ และมีข้อจำกัด